Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji przepisów dotyczących stażu pracy, który może wejść w życie od 2026 roku. Jeśli projekt zostanie przyjęty, staż pracy będzie naliczany w zupełnie nowy sposób – obejmując m.in. okresy pracy na umowach cywilnoprawnych oraz prowadzenia działalności gospodarczej.
Dlaczego zmiany w stażu pracy są ważne?
Obecnie staż pracy dzieli się na dwa podstawowe typy:
ogólny staż pracy – suma wszystkich okresów zatrudnienia niezależnie od pracodawcy, uwzględniana m.in. przy ustalaniu prawa do urlopu wypoczynkowego;
zakładowy staż pracy – liczony tylko u jednego, konkretnego pracodawcy, wpływa np. na długość okresu wypowiedzenia czy wysokość odprawy.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do stażu pracy wliczane są głównie okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie itd.) oraz niektóre okresy określone przepisami szczególnymi, jak np. służba wojskowa, służba w Policji czy pobieranie zasiłku dla bezrobotnych.
To wykluczało wiele osób, które przez lata pracowały na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie) lub prowadziły działalność gospodarczą, a następnie przeszły na etat. Tacy pracownicy, mimo bogatego doświadczenia, byli traktowani tak, jakby dopiero zaczynali karierę zawodową. To się może wkrótce zmienić.
Nowelizacja Kodeksu pracy
Wliczanie umów cywilnoprawnych do stażu
Zgodnie z projektowanym nowym art. 302¹ Kodeksu pracy, do stażu pracy będą wliczane m.in.:
- okresy wykonywania umów zlecenia,
- okresy świadczenia usług (na podstawie umowy o świadczenie usług),
- okresy pracy na podstawie umowy agencyjnej,
- okresy współpracy z osobami wykonującymi powyższe umowy,
- okresy członkostwa w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych.
Warunkiem będzie opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Prowadzenie działalności gospodarczej a staż pracy
Działalność pozarolnicza również będzie mogła być zaliczona do stażu pracy. Dotyczy to m.in.:
- przedsiębiorców (działalność gospodarcza),
- twórców i artystów,
- przedstawicieli wolnych zawodów (np. lekarze, architekci),
- wspólników jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółek jawnych, komandytowych i partnerskich,
- osób prowadzących niepubliczne placówki edukacyjne,
- członków rolniczych spółdzielni i spółdzielni kółek rolniczych.
Warto zaznaczyć, że uwzględnione będą również okresy, w których dana osoba nie podlegała ubezpieczeniom społecznym, jeśli zwolnienie to wynikało z obowiązujących przepisów (np. ulga na start dla początkujących przedsiębiorców.
Co zmieni się dla pracownika w związku z nowymi zasadami liczenia stażu pracy?
Jeśli nowe przepisy wejdą w życie, pracownik, który wcześniej pracował np. na umowie zleceniu dla obecnego pracodawcy, będzie mógł liczyć na:
- dłuższy okres wypowiedzenia,
- wyższą odprawę w przypadku zwolnienia,
- wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego,
- możliwość skorzystania z dodatków stażowych i nagród jubileuszowych (jeśli są przewidziane przez zakład pracy),
- łatwiejszy dostęp do niektórych stanowisk i benefitów wymagających określonego stażu pracy.
To duża zmiana dla zatrudnionych, ale także dla pracodawców. Będą oni zobowiązani do weryfikowania dodatkowych okresów pracy i ubezpieczeń.
Jakie nowe obowiązki dla pracodawców wynikają ze zmian w naliczaniu stażu pracy?
W przypadku wejścia w życie nowelizacji, pracodawcy (oraz obsługujące ich biura rachunkowe) będą musieli:
- uwzględniać nowe okresy przy ustalaniu stażu pracy pracowników,
- weryfikować dokumentację dotyczącą poprzednich form współpracy (np. umów zlecenia),
- monitorować składki ZUS opłacane w ramach działalności gospodarczej przez pracowników,
- wdrożyć odpowiednie zmiany w systemach kadrowo–płacowych.
Warto już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany, szczególnie jeśli zatrudniasz osoby, które wcześniej współpracowały z Twoją firmą na podstawie innych umów niż umowa o pracę.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Na dzień dzisiejszy (3 czerwca 2025 roku) projekt nowelizacji nie został jeszcze skierowany do Sejmu, ale 22 maja został zaakceptowany przez Stały Komitet Rady Ministrów. Ostateczny termin wejścia w życie przepisów to prawdopodobnie rok 2026.
Jeśli potrzebujesz wsparcia ze strony księgowej i kadrowo-płacowej skontaktuj się z nami!
Tekst oparty na podstawie: INFORLEX
