Środki trwałe to istotny element majątku każdej jednostki – zarówno z perspektywy rachunkowości, jak i podatków. Oto najważniejsze zasady dotyczące ich ujmowania, sprzedaży, likwidacji i ulepszania.
Czym są środki trwałe?
Zgodnie z ustawą o rachunkowości, środki trwałe to aktywa rzeczowe:
- o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok,
- kompletne i zdatne do użytku,
- wykorzystywane na potrzeby jednostki.
Do środków trwałych zaliczają się m.in.:
- nieruchomości (grunty, budynki, lokale),
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- ulepszenia w obcych środkach trwałych,
- inwentarz żywy.
Sprzedaż środków trwałych
W ewidencji księgowej sprzedaż środka trwałego ujmuje się jako pozostałą działalność operacyjną:
- przychód ze sprzedaży,
- koszt wyksięgowania (z umorzeniem i ewentualną częścią niezamortyzowaną),
- należny podatek VAT.
Zgodnie z ustawą o VAT, sprzedaż środka trwałego przez podatnika VAT traktowana jest jak odpłatna dostawa towarów i podlega opodatkowaniu.
Wyksięgowanie środków trwałych
W sytuacji, gdy środek trwały jest całkowicie umorzony:
- Wn konto 070, Ma konto 010.
Jeśli środek trwały nie został całkowicie zamortyzowany:
- Umorzenie: Wn 070 / Ma 010,
- Koszt niezamortyzowanej części: Wn 761 / Ma 010.
Likwidacja środków trwałych
Przesłanki likwidacji:
Środek trwały możne być zlikwidowany z powodu:
- zużycia fizycznego lub moralnego,
- uszkodzenia,
- zdarzeń losowych,
- zmiany profilu działalności.
Etapy:
- Likwidacja księgowa – wycofanie z użycia.
- Likwidacja faktyczna – np. demontaż, utylizacja.
Możliwe formy likwidacji wg Krajowych Standardów Rachunkowości nr 11:
- fizyczna likwidacja,
- wyłączenie z ewidencji,
- wykorzystanie w innym środku trwałym.
Dokumentacja i księgowanie likwidacji
Proces likwidacyjny rozpoczyna protokół komisji likwidacyjnej, który jest zatwierdzony przez kierownika jednostki. Aby wykreślić dany element z ewidencji, potrzebny jest dowód wewnętrzny LT (Likwidacja środka trwałego).
Ewidencja:
- Wn konto 761 – wartość netto niezamortyzowana,
- Ma konto 010,
- Dodatkowo: ewidencja pozabilansowa na koncie 090.
Ulepszenie środka trwałego
Ulepszenie vs remont:
- Remont – bieżący wydatek, ujmowany bezpośrednio w kosztach.
- Ulepszenie – zwiększa wartość początkową środka trwałego, jest to rozliczane przez amortyzację.
Jeśli koszt ulepszenia jest mniejszy niż 10 000 zł, można zaliczyć go jednorazowo do kosztów podatkowych.
Definicje (wg Krajowych Standardów Rachunkowości nr 11):
- Przebudowa: zmiana cech użytkowych,
- Rozbudowa: zwiększenie powierzchni/praktyczności,
- Rekonstrukcja: odtworzenie zużycia,
- Adaptacja: dostosowanie do nowego celu,
- Modernizacja: unowocześnienie.
Ulepszenie środka całkowicie zamortyzowanego
Jeśli ulepszenie przekracza 10 000 zł, to wznowienie amortyzacji będzie odbywać się wg starej metody i stawki.
Przeniesienie środka trwałego do innej działalności
Zgodnie z zasadą kontynuacji:
- zachowuje się pierwotną wartość początkową,
- kontynuuje się amortyzację,
- nie przysługuje ponowne naliczanie amortyzacji, jeśli środek był już całkowicie zamortyzowany.
Jeśli potrzebujesz wsparcia ze strony księgowej i kadrowo-płacowej skontaktuj się z nami!
Tekst oparty na podstawie: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-amortyzacja-srodka-trwalego-przekazanego-z-innej-firmy-jak-rozliczyc; https://www.jak-ksiegowac.pl/artykul.php?t=Srodki-trwale-na-przykladach-likwidacja-ulepszenie-oraz-sprzedaz&idc=239
