Jednym ze sposobów oszczędzania na emeryturę jest Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), które pozwala na bieżące zmniejszenie podatku do zapłacenia. IKZE różni się od Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) – choć obie formy pozwalają na odkładanie środków na przyszłość, to sposób opodatkowania środków i korzyści podatkowe są inne.
Kto może skorzystać z ulgi IKZE?
Od 1 stycznia 2012 r. każdy podatnik może gromadzić środki pieniężne i inwestować je w ramach IKZE. Osoby uprawnione do skorzystania z ulgi podatkowej to podatnicy, którzy dokonują wpłat na IKZE i rozliczają się według jednej z poniższych form:
● opodatkowanie według skali podatkowej (PIT-36, PIT-37),
● podatek liniowy (PIT-36L – 19%),
● ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).
Nie mogą skorzystać z tej ulgi osoby:
● rozliczające się kartą podatkową (PIT-16A),
● osiągające dochody z giełdy (PIT-38),
● składające deklarację PIT-39 (sprzedaż nieruchomości),
● uzyskujące dochody z umów cywilnoprawnych do 200 zł opodatkowanych ryczałtowo.
Kiedy przysługuje ulga?
Ulga przysługuje podatnikowi w roku podatkowym, w którym dokonano wpłat na IKZE. Nie ma możliwości przeniesienia niewykorzystanej ulgi na kolejne lata podatkowe.
Limity wpłat na IKZE w 2025 roku
Wpłaty na IKZE podlegają rocznym limitom, określonym w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Zgodnie z tymi przepisami, maksymalne roczne wpłaty na IKZE w 2025 roku wynoszą:
- dla osób fizycznych – 10 407,60 zł,
- dla osób prowadzących działalność gospodarczą – 15 611,40 zł.
Jeśli podatnik wpłaci na IKZE więcej niż wynosi limit, nadwyżka nie podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania.
Jak obliczyć ulgę podatkową?
Ulgę odlicza się w rocznym zeznaniu podatkowym, odejmując wartość wpłat od podstawy opodatkowania. Odliczenie stosuje się w następujących przypadkach:
- dla dochodu opodatkowanego według skali podatkowej,
- dla dochodu opodatkowanego podatkiem liniowym (19%),
- dla przychodu opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Podatnik, który nie posiada wystarczających dochodów do odliczenia pełnej kwoty wpłat na IKZE, nie może przenieść ulgi na przyszłe lata.
Jeśli wpłacimy na IKZE 9 000 zł, ale dochód do opodatkowania wyniesie tylko 8 000 zł. Ponieważ nie można odliczyć więcej, niż wynosi dochód, skorzystamy z ulgi tylko do 8 000 zł. Pozostałe 1 000 zł przepada, bo nie można go przenieść na kolejny rok.
To ważne, bo oznacza, że aby w pełni skorzystać z IKZE, warto mieć odpowiednio wysokie dochody, które pozwolą odliczyć całą kwotę wpłaty.
Jak udokumentować prawo do ulgi?
Podatnik musi posiadać dokumenty potwierdzające wpłaty na IKZE. Powinny one zawierać:
- dane identyfikującego wpłacającego i odbiorcę,
- tytuł wpłaty,
- wysokość wpłaty.
Przykładem akceptowalnego dokumentu jest potwierdzenie przelewu bankowego. Jeśli wpłaty na IKZE były dokonywane za pośrednictwem pracodawcy, podatnik powinien dysponować dokumentami potwierdzającymi uprawnienie pracodawcy do dokonywania potrąceń oraz wysokość wpłat.
W jakim zeznaniu podatkowym wykazać ulgę?
Odliczenie wpłat na IKZE dokonuje się w jednym z następujących formularzy podatkowych:
● PIT-28 (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych),
● PIT-36 (dochód opodatkowany według skali podatkowej dla działalności gospodarczej),
● PIT-37 (dochód opodatkowany według skali podatkowej dla osób fizycznych),
● PIT-36L (podatek liniowy 19%).
Dodatkowo, konieczne jest załączenie formularza PIT/O (informacja o odliczeniach podatkowych).
IKZE to jedno z niewielu rozwiązań pozwalających na obniżenie podatku dochodowego i jednoczesne oszczędzanie na emeryturę. Należy jednak pamiętać o limitach wpłat oraz o obowiązku udokumentowania wpłat na potrzeby urzędu skarbowego. Poprawne rozliczenie ulgi w odpowiednim formularzu podatkowym pozwala na pełne wykorzystanie korzyści wynikających z oszczędzania w ramach IKZE.
Tekst oparty na podtstawie: https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/wplaty-na-indywidualne-konto-zabezpieczenia-emerytalnego-ikze/; https://www.e-pity.pl/ulgi-odliczenia/odliczenie-na-emeryture-ikze/
